Çocukların psikososyal gelişimini olumsuz yönde etkileyen, gelişim süreçlerini sağlıklı tamamlamalarının önünde engel teşkil eden ve iyilik hallerine zarar veren nitelikteki her türlü yazılı, görsel, işitsel ve dijital yayınlar ile oyun ve oyuncak gibi ürünlerin tümü zararlı içerik kapsamına girmektedir. Yazılı medyada ve internet ortamında yer alan uygunsuz içerikler, çocukların kötü muameleye maruz kaldığı görüntüler ile Çocuk Hakları Sözleşmesinin temel ilkelerinden olan “çocuğun yüksek yararının gözetilmesi ilkesi”ni ihlal eden, özellikle çocukların korunma ve gelişme hakları olmak üzere çocuk hakları ihlaline giren her türlü içerik zararlı içerik olarak değerlendirilmektedir.

Zararlı içerikle mücadele, çocukların gelişimlerini olumsuz yönde etkileyen yazılı, görsel, işitsel ve dijital yayınların zararlarından ve diğer risklerden korunmasını, sağlıklı gelişimlerini destekleyen çocuk dostu yayın ve ürünlerin desteklenmesini ve yaygınlaştırılmasını kapsayan çalışmaların bütünüdür. Toplumsal refahın sağlanmasının önünde engel teşkil eden ve toplum sağlığına zarar veren her türlü sorunla mücadelede en etkili yol toplumsal farkındalık, bilinç, hassasiyet ve sorumluluk çerçevesinde hareket etmektir. Zararlı içerikle mücadele de ancak toplumun tüm kesimlerinin bu süreçte etkin olarak yer almasıyla mümkün olabilecektir.

Bakanlığımız, çocukların her türlü ihmal ve istismardan korunması ve sağlıklı gelişimi için gerekli önleyici ve telafi edici mekanizmaları oluşturmak ve uygulamaya koymak için Çocuk için Dost Uygulamalar  mekanizmasını hayata geçirmiştir.

Çocuk için Dost Uygulamalar :

• Çocukların ve ebeveynin içerikler hakkında bilgilendirilmesi,
• Çocuk dostu içeriklerin önerilmesi,
• Çocuk dostu yayın ve ürünlerin desteklenmesi için kurulan mekanizmanın uygulanması,
• Çocuklar, aileler, öğretmenler, çocuğun bakımından sorumlu kişiler ve çocukla temas eden tüm çalışanların bilinç ve farkındalık düzeyinin artırılması,
• Çocukların çeşitli risklerden korunması amacı ile çok paydaşlı sorumluluğun geliştirilmesi,
• İhbar ve mücadele mekanizmalarının geliştirilmesi ve güçlendirilmesi, çalışmalarını kapsamaktadır. 

Çocuk için Dost Uygulamalar (DUY) kapsamında çocukların yazılı, görsel ve işitsel medyada ve internet ortamında yer alan uygunsuz içeriklerden korunması, çocukların kötü muameleye maruz kaldığı görüntülerin internet ortamında yayılmasının önlenmesi ve haklarının korunması amacıyla “DUY Bildirim Platformu” oluşturulmuş olup çocukların korunması konusunda duyarlı olan tüm vatandaşlarımız tespit ettikleri zararlı içerikle ilgili olarak platform aracılığıyla ihbarda bulunabilmektedir.

Bakanlığımız www.duy.aile.gov.tr adresinde yer alan platformda;

• WhatsApp ile bildir
• BİP ile bildir

Bu platform aracılığı ile çocuk dostu olan ve çocuk dostu olmayan;

• Yazılı, görsel ve işitsel medyadaki ya da internet ortamındaki yayınların,
• Film ya da dizilerin,
• Radyo programları ya da podcastlerin,
• Kitapların,
• Dijital ya da gerçek oyunlar ile oyuncakların,
• 0-6 yaş kitap önerilerinin bildirimi yapılabilmektedir.

Çocuk hakları; kanunen veya ahlaki olarak dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, yaşama, barınma; fiziksel, psikolojik veya cinsel istismara karşı korunma gibi hakların hepsini birden tanımlamaktadır. Çocukların erişkinlerden farklı fiziksel, bilişsel, duygusal ihtiyaçları ve özellikleri olduğu, sürekli büyüme ve gelişme gösterdiği bilincinin yerleşmesi, çocukların bakımının toplumsal bir sorumluluk olduğu ve bilimsel yaklaşımlarla herkesin bu sorumluluğu üstlenmesi/paylaşması gerektiği düşüncesi, Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi ile şekillenmiştir. Günümüzde çocuk hakları ile ilgili olan uluslararası belge 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen ve ülkemiz de dahil olmak üzere 193 ülke tarafından onaylanmış olan Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmedir. Milletler, çocukların Çocuk Hakları Sözleşmesinden kaynaklanan haklarına saygı duymak, kişisel verilerinin ve mahremiyetlerinin korunmasını sağlamak, sömürülmelerini önlemek, çocukları siber zorbalığa karşı korumak, zararlı içeriklerin çocuklara ulaşmasının önüne geçmek, çocuğun yüksek yararı ilkesini tüm süreçlerde dikkate almak konusunda sorumludurlar. Bu ihlallere karşı ilgili ulusal ve uluslararası mevzuatta yer alan cezai ve idari yaptırımların uygulanması için gerekli başvurular yapılmakta ve yaptırımlar uygulanmaktadır.

Çocuklar Çocuk Haklarına Dair Sözleşme metnine; https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/45125/birlestirilmis-4-ve-5-periyodik-rapor-17-094-kelime-2.pdf adresinden ulaşabilirsiniz.

Çocuk için Dost Uygulamalar DUY; yazılı, görsel, işitsel ve dijital yayın ile oyun ve oyuncak gibi ürünlerin içerik, nitelik ya da kapsam yönünden çocuk dostu olup olmadıklarını inceleyerek bu yayın ve ürünlerin çocukların psikososyal gelişimini olumsuz yönde etkileme, gelişim süreçlerini sağlıklı tamamlamalarının önünde engel teşkil etme ve iyilik hallerine zarar verme açısından risk teşkil eden durumların söz konusu olup olmadığını kontrol eder.

Çocuk için Dost Uygulamalar (DUY) kapsamında, DUY Bildirim Platformu üzerinden gelen bildirimlerin tümü ivedilikle alanında uzman ve yetkin kişilerce titizlikle incelenerek değerlendirilir.

Çocuk için Dost Uygulamalar (DUY) çalışmaları kapsamında, DUY Bildirim Platformu üzerinden gelen bildirimlerin tümü ivedilikle alanında uzman ve yetkin kişilerce titizlikle incelenerek değerlendirilir. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda zararlı olduğu yani çocukların psikososyal gelişimini olumsuz yönde etkileyebileceği, gelişim süreçlerini sağlıklı tamamlamalarının önünde engel teşkil edebileceği ya da iyilik hallerine zarar verebileceği değerlendirilenler içeriğe yönelik gerekli çalışmalar başlatılır.

Çocuk dostu olmadığı değerlendirilen içerikler yasal düzenlemelerde ya da ilgili mevzuatta yer alan hükümler göz önünde bulundurularak görev ve yetki alanlarına göre Bakanlığımız Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kuruluna, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna (BTK), Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna (RTÜK) ve Emniyet Genel Müdürlüğü Siber Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığına (SİBERAY) gereği yapılmak üzere bildirilmektedir.

Bildirilen içeriklere müdahale, ilgili Kurumlar veya yargı organları aracığı ile içeriğin kaldırılması, erişimin engellenmesi, çocuklar için zararlı olduğu değerlendirilen basılı ve yazılı içeriklerin 1117 sayılı Küçükleri Zararlı Neşriyattan Koruma Kanununa uygun tedbirler kapsamında gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte, adli veya idari cezaya gerek duyulan hallerde ve idari mercilere gerekli bildirimler yapılmaktadır.

Çocuklar için Dost Uygulamalar Bildirim Platformu üzerinden gelen bildirimlerde, bildirimi yapan kişi bilgileri gizli tutulur ve kişisel bilgiler korunur.

Bildiriminize istinaden gerçekleştirilen işlemlerin sonucu [email protected] e-posta adresi üzerinden sizlere bildirilecektir.

İçerik, nitelik ya da kapsam yönünden çocukların sağlıklı gelişimlerini destekleyen, gelişim dönemlerine uygun oluşturulmuş ya da üretilmiş her türlü yazılı, görsel, işitsel ve dijital yayınlar ile oyun ve oyuncak gibi ürünler çocuk dostu uygulama kapsamına girmektedir.

Çocuk İçin Dost Uygulamalar çalışmaları ile ulaşılmak istenen; toplumun geleceğine yön verecek, yaşam kalitesi yüksek, iyi eğitilmiş, sağlıklı, toplumsal, milli, manevi ve kültürel değerleri özümseyen nesillerin yetişmesini sağlamaktır. Çocukların, yazılı, görsel, işitsel ve dijital yayınların zararlarından ve diğer risklerden korunmasını ve çocuk dostu yayın ya da ürünlerin desteklenmesini misyon edinen faaliyetler ile çocukların hakları korunmakta, psikososyal gelişimlerini olumsuz yönde etkileyen zararlı içeriklerin kaldırılması ve çocuk dostu içeriklerin desteklenmesi sağlanarak sağlıklı gelişimlerine destek olunmaktadır.